Martes, Abril 1, 2025

Ang uod ay isang paruparo

ANG UOD AY ISANG PARUPARO

And just what the caterpillar thought her life was over, she began to fly. ~ Chuang Tzu

kaygandang talinghaga'y nabatid
na magandang payo sa sinumang
nahihirapan at nabubulid
sa dusang tila di makayanan

sino kaya ang nagsabi niyon
ng talinghagang tagos sa puso
si Chuang Tzu nang unang panahon
at isa sa Taoismo'y nagtayo

akala ng uod mamamatay
siya paglabas sa nakabalot
sa katawan, at nang magkamalay
ay naging paruparo ang uod

nakalipad na patungong langit
sa mga kampupot bumababa
noon ay laging minamaliit
ngayon kayganda, kamangha-mangha

tulad din ng ating suliranin
na animo'y di na malulutas
may buhay pa palang haharapin
tungo sa isang magandang bukas

- gregoriovbituinjr.
04.01.2025

* larawan mula sa google

Noli Me "Tangina"

NOLI ME "TANGINA"

si Rizal daw ang idolo ng ama
na hilig magtungayaw o magmura
inakda raw ay Noli Me "Tangina"
komiks na patama, kunwari'y kwela
sa biro, ako na lang ay natawa

iba rin talaga si Al Pedroche
na sinulat ay iba't ibang siste
nasa diwa'y gagawan ng diskarte
lalo't pasasaringan ay salbahe
isusulat anuman ang mangyari

meron bang El "Filibustanginamo"
sunod sa Noli Me "Tangina" nito
kawawa naman ang akda ni Lolo 
Pepe dahil sa biruang ganito

- gregoriovbituinjr.
04.01.2025

* tula batay sa komiks sa unang pahina ng Pilipino Star Ngayon, Marso 31, 2025

Lungad

LUNGAD

Labingtatlo Pahalang: Pagsuka ng sanggol
anim na titik, at ang lumabas na sagot:
LUNGAD, salitang ngayon ko lamang nasapol
bago lang sa akin ang katagang sumulpot

unang araw ng Abril, salita'y bumungad
madaling araw nang krosword ay masagutan
dyaryo'y kahapon pa, ngayon lamang nalantad
sa krosword ang bagong salitang kakaiba

sa wikang Ingles, infant reflux pala ito
iba sa suka, sapagkat kusang lalabas
sa bibig yaong gatas matapos sumuso
na karaniwan lang, ayon sa mga pantas

dagdag na salita itong magagamit din
sa pagkatha ng kwento, tula, at sanaysay
tila baga nalasap ay bagong pagkain
kaya bokabularyo'y nagiging makulay

- gregoriovbituinjr.
04.01.2025

* palaisipan mula sa pahayagang Bulgar, Marso 31, 2025, pahina 11

Lunes, Marso 31, 2025

May mga pangalan ang mga pinaslang

MAY MGA PANGALAN ANG MGA PINASLANG
(Tara, pagtulungan natin upang mabatid ni VP Sara)

wala nga bang pangalan ang mga pinaslang?
tiyak meron, at maraming ina ang luhaan
subalit bigyan natin ng mga pangalan
upang ang bise, pangalan nila'y malaman
si Kian Delos Santos ay isa lang diyan

ina ni Aldrin Castillo nga'y lumuluha
na buhay ng kanyang anak ay iwinala
bagamat di naman ako nakapagtala
subalit ito'y isang hamon sa makata
sandaang ngalan ma'y masaliksik kong sadya

Jonathan Mulos, "Dagul", Dario Oquialda, 
JohnDy Maglinte, Obet Tington, Eugen Llaga, 
Vincent Adia, Carlo Bello Villagarcia, 
Abdulmahid Mamalumpong, Larry Miranda, 
Harriet Barrameda Serra, Noel Ababa,

Renato Cajelo Mariano, Alfredo 
Orpeza, "Yaba", Alfredo Roy Elgarico,
Jeremie Garcia, Emelito Mercado,
Harold Tablazon, Jordan Sabandal Abrigo, 
Basideles Ledon, Remar Caballero, 

Ricky Dinon, Noron Mulod, Larry Salaman,
Jocel Salas, Norman Sola, Victor Lawanan,
Abraham Damil, Christopher "Amping" Cuan, 
Joshua Evangelista, Hernani Tipanan,
Caesar Perez, Edwin Callos, Russel De Guzman,

Marcelo Baluyot, Aldrin Tangonan, Jr.,
Abubacar Sharief, Pablo Matinong Jr.,
Jose Dennis Dazer, Arsenio Guzman Jr.,
Joshua Laxamana, Ricardo Gapaz Jr.,
Antonio Rodriguez, Gener Amante Jr.,

Gilbert Paala, Daniel Lopez, Djastin Lopez,
Franie Genandoy Avanceña, Froilan Reyes,
Roselle Tolentino Javier, Ritchie De Asis, 
Louie Angelo Vallada, Santiago Andres,
Roberto Alejo Silva, Jun Rey Cabanez,
 
kung bibilangin ko'y higit pa lang limampu
ang sa tula'y ngalan ng buhay na naglaho
sa isang patakaran ngang napakadugo
sa paalam dot org pa lang ito nahango
halina't pagtulungang ngalan pa'y mabuo

* pinaghanguan ng mga pangalan ng biktima ng drug war: https://paalam.org/ 
* tula batay sa ulat sa pahayagang Bulgar, Marso 31, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

Walang gutom ang Budol Gang

WALANG GUTOM ANG BUDOL GANG

ang budol ay
panloloko,
panlalansi,
panlilinlang

gamit nila'y 
anong tamis
maasukal
na salitâ

upang kunin
o nakawin
ang anumang
mayroon ka

paano kung
ninakawan
na'y ang kaban
nitong bayan

hay, ang masa
ang kawawa
panlolokong
di halatâ

mandaraya
walanghiya
budol-budol
tusong ulol

walang gutom
ang pusakal
bulsa't mukha'y
anong kapal

ingat kayo
sa budol gang
at labanan
ang budol gang

- gregoriovbituinjr.
03.31.2025

* batay sa ulat sa pahayagang People's Journal, Marso 31, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

Manggagawa ang lumikha ng pag-unlad

MANGGAGAWA ANG LUMIKHA NG PAG-UNLAD

habang lulan ng bus ay nakita ko
yaong mga nilikha ng obrero:
ang mga gusaling nagtatayugan
mga tulay, paaralan, lansangan

na pawang ginawa ng manggagawa
maging ng mga kontraktwal na dukha
lumikha ng gusali ng Senado,
Simbahan, Malakanyang at Kongreso

nasaan ang kanilang kinatawan
sa parlamento, sa pamahalaan
bakit pulitikal na dinastiya
yaong mga naluklok, at di sila

Manggagawa Naman! ang aming sigaw
obrerong nagpapawis buong araw
at gabi upang bayan ay umunlad
at bansa ay patuloy na umusad

upang masa'y di manatiling lugmok
upang mawala ang pinunong bugok
upang palitan ang sistemang bulok
sina Leody at Luke ay iluklok

- gregoriovbituinjr.
03.31.2025

#21 Ka Leody De Guzman para Senador
#25 Atty. Luke Espiritu para Senador

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/18pLAckmcr/ 

Rotinaryo

ROTINARYO

ayoko nang magpaabot ng alas dose
upang matulog kundi alas-dyes ng gabi
upang diwa'y maipahinga ng mabuti
pati na puso't katawan upang umigi

pagkat madalas magising ng alas-kwatro
iihi lang, pipikit hanggang alas-singko
di na makatulog at babangon na ako
upang isulat ang isang tula o kwento

kahit paano ang tulog ko'y pitong oras
upang katawan ay makabawi't lumakas
maya-maya, mag-eehersisyo't lalabas
bibili ng dyaryo, pandesal, lugaw, sopas

at pritong isda para sa alagang pusa
ang agahan ko'y pagbabasa ng balita
kung walang lakad, maglalaba munang sadya
kung may rali, sa kalsada na'y nakahanda

sa tula kong ito'y kanilang malalaman
ang rotinaryo ng aktibistang Spartan
kaya kung may pakana sila at gagawan
ako ng masama, madaling madali lang

- gregoriovbituinjr.
03.31.2025

Linggo, Marso 30, 2025

Ang labada ni mister

ANG LABADA NI MISTER

bilin ni misis, maglaba ako
kaya di ko dapat kalimutan 
ang sa akin ay biling totoo
na agaran kong gagawin naman

ang labada'y agad nilabhan ko
panty, bra, blusa, medyas, pantalon
kumot, sweater, kamiseta, polo
punda ng unan, brief, short na maong

bilin niya'y agad sinunod ko
ganyan tayo, di nagpapabaya
di gaya sa komiks ni Mang Nilo
na naging flying saucer ang batya

salamat sa komiks sa Pang-Masa
dyaryong sa tuwina'y binibili
komiks man ay nagpapaalala
kaya sa Pang-Masa'y nawiwili

- gregoriovbituinjr.
03.30.2025

- komiks mula sa pahayagang Pang-Masa, Marso 28, 2025, p 7

Meryenda

MERYENDA

meryenda ko'y pandesal at tsaa
habang may naninilay tuwina
na samutsaring paksa ng masa
na sinusulat ko kapagdaka

madaling araw, nananaginip
ngayong umaga'y may nalilirip
mga isyung aking halukipkip
at solusyong walang kahulilip

lipunang makatao'y pangarap
nang dukha'y makaahon sa hirap
na asam na ginhawa'y malasap
at maibagsak ang mapagpanggap

kayrami pang tulang kakathain
mga kwento't isyung susulatin
pati nobelang pangarap gawin
ay palagiang iniisip din

tara, magmeryenda muna tayo
habang nagpapalitan ng kwento
halina, at saluhan mo ako
kahit payak ang meryendang ito

- gregoriovbituinjr.
03.30.2025

Tatlong magkakapatid, magkayakap na nasunog

TATLONG MAGKAKAPATID, MAGKAYAKAP NA NASUNOG

tuwing Marso ay Fire Prevention Month subalit
bago magtapos ang Marso ay tatlong paslit
ang namatay sa sunog nang magkakayakap
kung ako ang ama'y tiyak di ko matanggap

mga batang edad tatlo, apat at anim
ang namatay sa sunog, talagang kaylagim
magkakapatid silang may kinabukasan
subalit tinupok ng apoy ang tahanan

ay, bakit nangyari ang kalagayang ito?
anang ulat, ama't ina'y nasa trabaho
nang magkasunog ikasiyam ng umaga
nang tatlong magkakapatid ay nadisgrasya:

Sachna Lexy, Razan Kyle, at Athena Lexy
doon sa Barangay Mambaling, Cebu City
mga pangalang di dapat makalimutan
paalala sila na ating pag-ingatan

at huwag basta iwan yaong ating anak
nang sila lang sa bahay nang di mapahamak
kung may napag-iwanan lang na responsable
sa komunidad, baka di iyon nangyari

- gregoriovbituinjr.
03.30.2025

* ulat ng Marso 30, 2025 sa pahayagang Bulgar at Abante Tonite, tampok na balita (headline) at pahina 2
* 𝗠𝗮𝗿𝗰𝗵 was declared as “𝗙𝗶𝗿𝗲 𝗣𝗿𝗲𝘃𝗲𝗻𝘁𝗶𝗼𝗻 𝗠𝗼𝗻𝘁𝗵” by virtue of Proclamation No. 115-A, s.1966 which promotes consciousness about safety and accident prevention. On the other hand, Proclamation No. 360, s.1989, proclaimed this month as “𝘽𝙪𝙧𝙣 𝙋𝙧𝙚𝙫𝙚𝙣𝙩𝙞𝙤𝙣 𝙈𝙤𝙣𝙩𝙝” that disseminates campaigns on burn prevention and to enhance education in all phases of burn cases. mula sa kawing na https://web.nlp.gov.ph/fire-prevention-month/

7.7 lindol sa Myanmar at Thailand, 1K patay

7.7 LINDOL SA MYANMAR AT THAILAND, 1K PATAY

kayraming gumuhong gusali
nasa sanlibo ang nasawi
sa magnitude seven point seven
na lindol sa Myanmar at Thailand 

dal'wang libo't apat na raan
ang naulat na nasugatan
magnitude six point four aftershock
pa'y talagang nakasisindak

nagpapatuloy pa ang rescue
operation baka may buhay
pang natatabunan ng lupa
o pader ng mga gusali

anumang kaya'y ating gawin
nang mga buhay pa'y sagipin
kung kakayanin, mag-ambagan
nang nalindol ay matulungan

at ipadala sa ahensyang
natalagang magbigay-tulong
tulad sa mga na-Yolandang
buong mundo yaong tumulong

- gregoriovbituinjr.
03.30.2025

* ulat mula sa pahayagang Abante, Marso 30, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 3

Sabado, Marso 29, 2025

Pumatay na ngunit di ikinulong!

PUMATAY NA NGUNIT DI IKINULONG!

grabeng balita, may krimen na naman
dahil sa make-up na di pinahiram?
dahil doon, kaklase na'y pinaslang?
pumatay dahil sa make-up na iyan?

Grade 8, tinodas ng klasmeyt sa klasrum
bakit nga ba nangyayari ang gayon?
nadakip naman ang suspek na iyon
ngunit sa piitan ay di nakulong

hanggang Bahay Pag-asa lang ang bading
dalagitang biktima'y nasawi rin
binully, tinutukan ng patalim
pinagsasaksak ng bading na praning

may mental health problem nga ang kriminal
baka dapat dalhin siya sa Mental
balitang ito'y nakatitigagal
kung ako ang tatay ay mangangatal

mga pamilya'y talagang luluha
kung Mental Health Act ay walang nagawa
nang mapigil ang krimeng nabalita
dapat batas pa'y patataging sadya

- gregoriovbituinjr.
03.29.2025

* ulat mula sa pahayagang Pang-Masa, Marso 28, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

* Republic Act No. 11036 - An Act Establishing a National Mental Health Policy for the Purpose of Enhancing the Delivery of Integrated Mental Health Services, na mas kilala ring Mental Health Act of 2018

Mula World #140, umangat na sa World #75 si Alex Eala

MULA WORLD #140, UMANGAT NA SA WORLD #75 SI ALEX EALA

taaskamaong pagpupugay kay Alex Eala
mula sa World Number One Hundred Forty, umangat na
siya sa ranking, World Number Seventy Five na siya
dahil sa panalo sa mga nakalaban niya

aba't tatlong Grand Slam Champion ang kanyang tinalo
kasama doon ang World Number Five at World Number Two
nasa Top Four sa semifinals, humanga ang mundo
siya'y isang inspirasyon sa mga Filipino

ipakita mo pa, Alex, ang bilis mo at husay
ipakita mo pa ang galing ng atletang Pinay
ipinagbubunyi namin ang bawat mong tagumpay
maging kampyon ka sa mundo sana'y aming masilay

sa mga nagawa mo para sa bayan, salamat
kaya, O, Alex Eala, isa ka nang alamat
mga susunod na henerasyon ay mamumulat
susunod sa yapak mo, muli, maraming salamat!

- gregoriovbituinjr.
03.29.2025

* ulat mula sa pahayagang Abante Tonite, Marso 28, 2025, p.8

Nakaabang na sa pridyider si Alaga

NAKAABANG NA SA PRIDYIDER SI ALAGA

hanap ay pagkain sa pridyider o sa ref
o sa refrigirator, at di sa referee
ang aming alagang galing lang sa pag-idlip
na dito sa amin ay talagang nawili

dahil nawiwili ring kaming mag-alaga
kay Alaga, may kakain ng tira-tira
lalo na't may nagtatago rin ditong daga
at bubuwit na dapat ay mahuli niya

sa araw-gabi'y nagtitira ng pagkain
minsan, sabay kaming kumain ng hapunan
sa umaga ay madalas tulog, antukin
sa gabi, si Alaga'y pagkasigla naman

pagdating ko, pridyider ay bubuksan agad
si Alaga'y nakaabang sa pagbukas ko
agad bigay ko'y pritong isda niyang hangad
lalo't masaya kaming siya'y naririto

- gregoriovbituinjr.
03.29.2025

* mapapanoood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/15tiNupCdw/ 

Biyernes, Marso 28, 2025

Mabuhay ang Letran sa panalo

MABUHAY ANG LETRAN SA PANALO

kahit wala na sa eskwelahan
suportado ang laban ng Letran
mula noong hayskul hanggang ngayon
sa laro nila wala man doon

kaya Arriba Letran! ang hiyaw
upang sila'y maging matagumpay
anumang laro, kahit basketball
chess, tennis, track and field, at volleyball

ako'y isang simpleng tibak lamang
na sa Letran ay napapabilang
na noong hayskul doon nagtapos
kaya ako'y taga-Intramuros

na sa NCAA naglaro rin
atleta noong hasyskul pa man din
track and field ang laro ko talaga
sa Rizal Memorial Stadium pa

kaya pag nabasa sa balita
ang laro ng Letran, ako'y hanga
ang pagsuporta ko'y sadyang buo
ngayon man ay wala akong luho

- gregoriovbituinjr.
03.28.2025

* ulat mula sa pahayagang Abante Tonite at Pilipino Star Ngayon, Marso 28, 2025
* NCAA - National Collegiate Athletics Association

Tennis great Nadal, saludo kay Alex Eala

TENNIS GREAT NADAL, SALUDO KAY ALEX EALA

matapos nitong talunin si Iga Swiatek
pinuri ni Rafael Nadal si Alex Eala
sabi ni Nadal, "We are extremely proud of you, Alex."
anya, "What an incredible tournament! Let's keep dreaming!"

mensahe sa social media ni Nadal kay Alex na
nagsanay sa Rafael Nadal Tennis Academy
sa Mallorca, malaking isla sa bansang Espanya
maganda iyong papuri ng isa sa The Big Three

nina NadalRoger Federer at Novak Djokovic
na nangungunang tennis player na kalalakihan
kami rin sa Pinas, nagpupugay sa iyo, Alex
tunay kang inspirasyon para sa kinabukasan

ang hiyaw nga namin, Alex, mabuhay ka, mabuhay!
sa larangan ng tennis ay ipinakitang husay

- gregoriovbituinjr.
03.28.2025

* ulat mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Marso 28, 2025, p.12

Alex Eala, tinalo ang World #2

ALEX EALA, TINALO ANG WORLD NO. 2

O, Alex Eala, pagpupugay sa iyo
at talagang tinalo mo ang World Number Two
na nasaksihan ng maraming Pilipino
mula pa sa iba't ibang panig ng mundo

laro mo'y kaygaling, di ka patumpik-tumpik
at pinataob mo si Iga Swiatek
labingsiyam na anyos ka lang ngunit hitik
na sa karanasan, kung pumalo'y kaybagsik

panatilihin mo ang magandang momentum
ang mga tinalo mo'y magagaling doon
tunay ngang alamat ka na at inspirasyon
para sa mga susunod pang henerasyon

tiyak ang pangalan mo'y nakaukit na nga
sa kasaysayan ng isports sa ating bansa
kaya sa iyo'y maraming tumitingala
humayo ka't kampyonato'y kamtin mong sadya

- gregoriovbituinjr.
03.28.2025

* ulat mula sa mga pahayagang Tempo, Pilipino Star Ngayon, at Abante, Marso 28, 2025

Ang tatlo kong daigdig

ANG TATLO KONG DAIGDIG

sa tatlong daigdig umiikot 
ang araw at gabi kong pag-inog:
sa pamilya, sa pakikibaka
at lalo na sa literatura

tutula na sa madaling araw
sa umaga'y bibili ng lugaw,
tsamporado at sampung pandesal
ihahanda sa aming almusal

pag nasok sa trabaho si misis
ako naman ay tutungong opis
o kaya'y sa rali sa lansangan
gagampan ng tungkulin sa bayan

pamilya naman kapag umuwi
sanaysay at tula pag naglimi
aktibismo man ang nasa dibdib
ang pag-irog sa pamilya'y tigib

magbabasa ng nabiling aklat
magninilay at may isusulat
palipat-lipat, papalit-palit
sa tatlo kong mundong magkalapit

- gregoriovbituinjr.
03.28.2025

Huwebes, Marso 27, 2025

Pagpopropaganda versus seguridad?

PAGPOPROPAGANDA VERSUS SEGURIDAD?

manunulat, makata, kwentista, propagandista
iyan ang buhay ko bilang aktibistang Spartan
paggawa ng dyaryo, ng polyeto't editoryal pa
ginagawa ko ang trabaho't misyon ng lantaran

propagandista'y nagpapalakas ng kalooban
pag di mapakali sa problema't isyu ang masa
pag negatibo ang nasa isip ng kababayan
moral nila'y patataasin ng propagandista

ngunit anang kasama, isipin ang seguridad
tama naman siya, at baka ako'y mapahamak
at huwag ipakilala ang iyong identidad
tama siya, upang ako'y di ilugmok sa lusak

security officer at propagandista'y iba
ng gawain, isa'y itago ang pagkakilanlan
propagandista'y di maiwasang magpakilala
misyon ko'y ipahayag ang adhikain sa bayan

sa tula't dyaryo pa lang, nalantad na ang sarili
ngunit maaari namang nom de plume ang gamitin
ang propagandista'y nagsasalita rin sa rali
na tindig ng manggagawa sa isyu'y sasabihin

ingat din, para sa seguridad nang di ma-redtag
salamat sa inyong payo sa mga tulad namin
datapwat ang bawat salitang ipinahahayag
ay aming misyon, ilantad ang bawat simulain

- gregoriovbituinjr.
03.27.2025

Alex Eala, dehado raw kay World #2 Iga Swiatek

ALEX EALA, DEHADO RAW KAY WORLD #2 IGA SWIATEK

may ilang nagsabi, anang ulat sa dyaryo
na pambato nating si Alex ay dehado
lalo't makakalaban niya'y World Number Two
na si Swiatek, siya ba'y mananalo?

palagay ko si Alex pa ang magwawagi
kung kanyang momentum ay mapapanatili
matitinding manlalaro'y kanyang ginapi
mananalo siya't makakamit ang mithi

sige, Alex Eala, gawin mo ang kaya
kami rito'y iniidolo ka talaga
ang pangalan ng bansa'y dala mo tuwina
pagpupugay, mabuhay ka, Alex Eala!

ang World Number Two ay iyo nang pataubin
ipakita sa mundong Pinay ay kaygaling

- gregoriovbituinjr.
03.27.2025

* ang sanligan o background ay mula sa ulat sa pahayagang Abante at Bulgar, Marso 27, 2025